Yeşil Farkındalık ve Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi

Dünya insanoğlu için daha kolay ve hızlı yaşanabilecek bir hale geldikçe, kirlenmesi de o denli hızlanmaya başladı.Tükettikçe artıklarımızın depolanması bir sorun olmaya başlamışken bir de ayağımıza kadar gelen ürünlerin doğaya olan olumsuz etkisi de iyiden iyiye kendini gösterir oldu. İki bin liralık telefonumuz Çin’den, koruma kılıfı Singapur’dan, bataryası Hong Kong’dan, İşlemcisi Amerika’dan gelince bu süreç gittikçe hızlanıverdi. Günümüzde ürünlerin yüzde 90’dan daha fazlası üretildikleri yerden farklı yerlerde tüketiliyor. Bu durum haliyle lojistik faaliyetlerin genişlemesine ve taşınan mal miktarının devamlı olarak artmasına sebep veriyor.

Üretim arttıkça doğa anadan hep daha fazlasını koparmaya başladık. Hem kopardık hem de işimizi bitince yine onun çaresiz kollarına atıverdik pisliğimizi. Şimdiyse geldiğimiz nokta da; kutuplardaki eriyen buzlardan, daha geçirgen hale gelen atmosferden, ve azalan orman örtüsünden üzüntüyle bahsediyoruz. Sanki biz yapmadık, sorumlusu biz değiliz.

Yeşil Farkındalık

Hal böyle olunca zorla da olsa yaptığımız yanlışın farkına vardık. Vardık varmasına da tüketmeye olan aşırı isteğimizi bir türlü dizginleyemedik. İstedik ki biz yine de tüketelim ama doğaya zarar vermeyelim. İşte bu noktada alternatif çözümler çıkıverdi karşımıza. Hastası olduğumuz cep telefonları, geri dönüşebilir malzemeden, market poşetlerimiz doğada kısa sürede yok olanlardan üretilir oldu. Avrupa’da ki devletler beyaz eşyada üretilen ürünlerin geri dönüşümünden üretici firmaları sorumlu tutan kurallar koymaya başladı. Şirketlerde sensörlü musluklar, depolarda harekete duyarlı lambalar derken bir hayli doğacı olduk. Katı kurallar aldık toplantılarda, ama o toplantılara katılırken şirkete tek başımıza arabamızla geldik!, atmosferi deşen parfümlerimizi sıkmayı da hiç ihmal etmedik. Yani bizim haricimizde kullandıklarımızı doğaya uyumlu hale getirirken zihinlerimizi doğa dostu yapamadık.

Her sektör kendi içinde doğaya ne denli etkisi olduğunu araştırmak zorunda. Kim ne alıyorsa doğadan, hani emanet ya bize; daha fazlasını vermeli. Sadece vermek yetmez, zamanla aldıklarının sayısını da azaltmalı ki çivisi çıkmasın Dünyamızın. İnsanlar da bilinçlenmeli fazlasıyla; ihtiyaçlarımızı gidermek için alışveriş yaparken kim daha çevreci bir şekilde sattıklarını karşımıza getiriyorsa onların ürünlerini tercih etmeliyiz. Böylelikle büyük firmaları da bu konuda yapıcı olmaya zorlamalıyız. Yani gerçekten bu işe önem verenlerin alınabilirliğini arttırmak için gayret göstermeliyiz.

Peki firmalar daha yeşil olmak adına neler yapıyorlar ? Araç motorlarından, depo uygulamalarına kadar lojistik sektöründe sürdürülebilir gelişmeler hız kazanıyor. Lojistik firmalarının daha yeşil olmak için neler yaptıklarına bakalım…

Çekiciler Çevreye Daha Duyarlı

Uluslararası taşımalarda kullandığımız araçlardaki teknoloji gün geçtikçe ilerlese de eski ve çevreci olmayan taşıtların sayısı hala oldukça fazla. Bu taşıtlar yaşadığımız Dünya’ya cüretkar bir karbondioksit salınımı gerçekleştiriyorlar. Bunun bilincinde olan şirketlerin yapmış olduğu uygulama ilk olarak bu araçları çevreci olanlarla değiştirmek. Günümüzde kullanılan en çevreci motorlar EURO-5 normlarına göre üretilenler olsa da bu alanda da gelişmeler devamlı olarak sürmekte. Yapılan bu iyileştirmeler aynı zamanda motorların daha az yakıt tüketmesini sağlayarak da bir anlamda firmaların karlılıklarını olumlu şekilde etkiliyor.

Sadece araçları değiştirmekte yeterli değil. Aynı zaman da sürücülere verilen eko sürüş eğitimleri de araçların en verimli şekilde kullanılmasını sağlamanın bir başka yolu. Hava ve denizde çevreci gelişmeler Diğer taşıma şekillerine baktığımızda ise deniz taşımacılığında kullanılan gemilerin de modern bir teknolojiyle üretilmesi, tek seferde daha fazla kapasiteyle taşımanın gerçekleştirilmesini bu noktada sayabiliriz. Hava taşımacılığının da maliyetli bir taşıma şekli olmasından ötürü benzer uygulamalar ve teknolojik gelişmeler devamlı olarak ilerlediğinden şartlar havayolunu da git gide çevreci bir ulaşım moduna dönüştürüyor. Sonuçta ne kadar az yakıt harcanırsa firmalar da o denli karlı oluyor. Tüm bu uygulamalar çevreci olmanın yanında daha az yakıt tüketimi sağladığı için maliyetleri de indirerek aynı zaman da karlılığı da hatırı sayılır miktarda arttırıyor.

Depolar ‘Yeşil’ Uygulamalı Teknolojilerle Donatılıyor

Lojistik süreçte taşımanın dışında verilen hizmetlerde de çevreci uygulamalar bulunuyor. Depolarda kullanılan elektrik, su ve doğalgazında daha ekonomik tüketilmesi adına yapılan uygulamaları bu aşamada sayabiliriz. Her ne kadar tam anlamıyla çevreci bir depo yapabilmek inşa aşamasında mümkün olsa da daha sonradan yapılan eklemelerle de depolarımızı çevreci hale getirebilmemizmümkün.

Kullanılan elektriğin bir kısmının güneş enerjisiyle elde edilmesi, deponun gün ışığını daha fazla kullanabileceğimiz bir şekilde tasarlanması, depo içinde gereksiz elektrik kullanımını engellemek için; ışıkların harekete duyarlı sensörlerle donatılması, depo içinde ve dışında kullanılan araç ve ekipmanların karbon türevleri yakıtlar yerine elektrik ile çalışan araçların tercih edilmesini saymak mümkün. Aynı zamanda depo içi ısıtma ve soğutma içinde rüzgar, güneş enerjisi, jeotermal enerji gibi alternatif kaynakların kullanılması da bu alanda sayabileceğimiz uygulamalardan.

Tedarik Zinciri Yönetimi’nde Yeni Yaklaşımlar

en hızlı kargo gönderimi

Dünya üzerinde yapılan taşıma faaliyetlerinde 4 ana taşıma şekli bulunuyor; Karayolu, Denizyolu, Havayolu ve Demiryolutaşımacılığı. Bunlara ek olarak Boru Hattıyla yapılan petrol ve doğalgaz taşımacılığını da saymak mümkün. Bu dört taşıma modunda verilen hizmet genel itibriyle özel sektör tarafından sağlanırken bazı modlarda (daha çok Demiryolu) devletlerinde yer aldığını görebiliyoruz.

Karayolu Taşımacılığı

Belki de kullanılan en eski taşıma şekli karayolu taşımacılığı. Bir çok kişiye göre tekerliğin icadıyla başlayan süreçte yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte bugün geldiğimiz noktada karayolu taşımacılığı son teknolojiyle beraber, seyir güvenliği ve araç takibi gibi sistemlerin entegrasyonuyla beraber günümüzde profesyonel bir şekilde yapılıyor. Her ne kadar dünyada durum böyle olsa da ülkemizde çok büyük tır filoları olan bazı firmaların hak ettiği şekilde yönetilemediğini söylemeliyim.

uluslararası nakliye şirketi

Karayolu taşımacılığının tercih sebebi olarak; kapıdan kapıya taşıma imkanının bulunması, bazı güzergahlarda uygun maliyetlerle taşıma imkanının sağlanması ve elleçleme işlemlerinin diğer modlara nazaran daha az maliyetle yapılmasını sayabiliriz. Her ne kadar durum böyle olsa da havaya salınan karbon gazları oranının bir hayli fazla olması bu modu çok da çevreci yapmıyor.

Bu taşıma modunda hizmet verenle, hizmet alan çok rahat bir şekilde karşı karşıya gelebilirken diğer modlar için durumun pek de böyle olduğunu söyleyemeyeceğiz. Sonuçta taşınan malımız karayolunda aracın hepsini ya da bir kısmını kapsayabilirken diğer modlarda; bir gemiyi ya da uçağı doldurabilmek her şirketin harcı değildir. İşte bu nedenle diğer taşıma modlarında Freight Forwarder‘lar daha fazla karşımıza çıkmaktadırlar.

Denizyolu Taşımacılığı

Her ne kadar yavaş bir taşıma şekli olsa da yüksek tonajlı yüklerin daha az maliyetle taşınmasına olanak sağlayan bu mod karayoluna nazaran daha çevrecidir. Denizyolu Taşımacılığını genel anlamda Tramp ve Liner taşımacılığı olarak ikiye ayırabiliriz.  Liner Taşımacılık; düzgün bir hat üzerinde uğranılacak limanların ve güzergahın önceden belirlendiği ve farklı türde malların taşındığı bir şekildir. Konteyner ve Ro-Ro taşımaları buna örnek olarak verilebilir. Tramp Taşımacılık ise daha çok ham maddelerin taşındığı belirli bir navlun fiyatının bulunmadığı ve iki liman arasında yük oldukça gerçekleşen bir taşıma şeklidir. Her iki şekilde de faaliyet gösteren firmalar( Liner özellikle) büyük ölçekli ve genelde çok uluslu şirketlerdir.

uluslararası deniz taşımacılığı

Denizyolu Taşımacılığını sadece uluslararası ve okyanuslarda yapılır şeklinde düşünmemek lazım. Ülke içerisinde ve uygun şartların bulunduğu nehir ve göllerde de iç su yolu dediğimiz taşımacılık da yapılabilir. Ayrıca gemilerin Karadeniz’den girip Tuna Nehri’nden Hollanda’ya ulaşması da güzel bir Nehir Taşımacılığı örneğidir.

Havayolu Taşımacılığı

Günümüzün en modern, en hızlı ve en maliyetli şekilde yapılan taşımacılık şeklidir. Ya kargo uçaklarıyla ya da yolcu beraberinde yapılan taşımalar olarak iki şekilde yürütülür. Dünya’da ki tarifeli yolcu taşıma seferlerinin sadece %5’lik bir kısmı kargo taşınmadan karlı olabilmektedir. Sektör içerisinde sadece kargo taşıması yapan uçaklara sahip firmalar olduğu gibi, yolcu beraberinde kargo taşıyan şirketlerde vardır. Ülkemizde bu iki gruba en güzel iki örnek MNG ve THY’dir.

en hızlı kargo şirketi

Havayolu Taşımacılığı pahalı ama küçük ürünlerin taşınmasında kullanılır ve sektör de faaliyet gösteren firmalar uzun dönemli yatırımlar sonucu kurulur. Bu taşıma moduyla alakalı daha geniş bilgiyi ilgili yazımda bulabilirsiniz.

Demiryolu Taşımacılığı

Taşıma modları içerisinde malesef yeterli ilgiyi gösteremediğimiz bir alan. Hem çevreci, hem az maliyetli bir taşıma şekli olan demiryolu taşımacılığı her ne kadar yavaş olsa da yarattığı değer açısından farklı bir konumda olmalıydı diye düşünüyorum. İlk yapım maliyetlerin karayoluna nazaran daha fazla olması bu modun gelişememesindeki en büyük sebeplerden biri. Oysa ki bu gün gelişmiş ülkelerin bir çoğunda iyi bir demiryolu ağı ve onu besleyen kollar bulunmakta. Tabi ki bu durumun oluşabilmesi için demiryollarının en azından serbestleştirilmesi gerekmekte ki bu durum malesef ülkemizde hala gerçekleşebilmiş değil. Esnekliğin demiryolu ağının genişliğine bağlı olduğu bu modda günümüzde daha çok ağır tonajlı yükler taşınmakta. Ülkemizde de demiryolu taşımacılığı TCDD’nin kontrolünde yapılmaktadır.

yurtdışı taşımacılık

Genel anlamda sektör içerisinde yer alan firmaları ve yaptıkları işleri ‘taşıma’ olarak tabi ki bu şekilde değerlendirmek mümkün. Biraz uzun bir yazı oldu ama hem önceki yazılarıma ek olarak hem de lojistik sektörü içerisindeki taşıyıcı firmaları anlatan güzel bir özet niteliğinde olduğuna inanıyorum. Umarım okuyanlara yardımcı olur.